Πως τον λένε τον ποταμό

Ποταμός Ιλισός - Γέφυρα που ένωνε με το Παναθηναϊκό Στάδιο

«Πώς τον λέν’, πώς τον λέν’ τον ποταμό» έγραφε ο στιχουργός Γιώργος Εμιρζάς και μελοποιούσε ο Μάνος Χατζιδάκις, ο οποίος σίγουρα γνώριζε πως ο πάλαι ποτέ "αργυροδίνης" Ιλισσός μετατράπηκε σε "βορβοροδίνη"! Την απαρχή της καταστροφής πρέπει να την αναζητήσουμε στα χρόνια του Όθωνα, αφού γνωρίζουμε πως η διαχείριση των υδάτων των ποταμών – περιλαμβανομένου και του Ιλισσού – τελούσε στα χρόνια της τουρκοκρατίας αλλά και τουλάχιστον την πρώτη εκατονταετία του ελεύθερου ελληνικού κράτους υπό καθεστώς ειδικών ρυθμίσεων.

Κυρίαρχη της διαχείρισης των υδάτων ήταν η δημογεροντία, η οποία όταν συγκροτήθηκε το ελεύθερο κράτος παρέδωσε τις εξουσίες της στον νεοσύστατο και πάμφτωχο Δήμο Αθηναίων. Ο τελευταίος υπήρξε ο αποκλειστικός και μόνος διαχειριστής του αμμοχάλικου της κοίτης του Ιλισού, το οποίο πωλούσε στους εργολάβους για να στρώνουν τους δρόμους της πόλης! Πληροφορούμαστε πως αυτό ήταν το υλικό με το οποίο στρώνονταν οι δρόμοι των Αθηνών, τουλάχιστον όλα τα χρόνια της βασιλείας του Όθωνα.

Οι προδιαγραφές μάλιστα που έβαζε ο Δήμος Αθηναίων παρουσιάζουν εξαιρετικό ενδιαφέρον. Τα χαλίκια από την κοίτη του Ιλισσού έπρεπε να είναι καθαρά από κάθε ξένη ύλη και να «διέρχονται υπό πάσαν έποψιν διά κροίκου (sic) 0,96 διαμέτρου»! Επίσης, η δημοτική αρχή αναλάμβανε να υποδεικνύει το σημείο του Ιλισού απ’ όπου θα λαμβανόταν η άμμος, ώστε να είναι χονδρή, αμιγής και χωρίς ξένες ύλες (χώμα ή άργιλο) αλλά και περασμένη από κόσκινο, ώστε να είναι ίδια με αυτήν που μεταχειρίζονταν για τις οικοδομές.

Υπάλληλοι του δήμου αναλάμβαναν να ειδοποιούν τον εργολάβο για την εποχή που θα γινόταν η λήψη της άμμου ή του χαλικιού, έχοντας την υποχρέωση να του αφήνουν περιθώριο τουλάχιστον 48 ωρών για να προετοιμαστεί. Σε περίπτωση που ο εργολάβος δεν συμμορφωνόταν με αυτές τις προδιαγραφές, τότε ο δήμος διατηρούσε για τον εαυτό του το δικαίωμα να αντλήσει τις ποσότητες και να του καταλογιστεί το κόστος των ημερομισθίων.

Στα τέλη της βασιλείας του Όθωνα, για διάστημα περίπου 3,5 μηνών, υπολογιζόταν ότι οι ανάγκες σε άμμο έφθαναν από 400-600 κυβικά μέτρα και κάθε φορά ο εργολάβος ήταν υποχρεωμένος να αντλεί τουλάχιστον 50 κυβικά. Η τιμή για κάθε κυβικό άμμου ανερχόταν σε 2,80 δραχμές και χαλικιού 3,10 δραχμές.
με τα ασημένια νερά

Μελίνα Μερκούρη

Ιλισός - Μάνος Χατζηδάκις
Μουσική Μάνος Χατζηδάκις Στίχοι Γιώργος Εμιρζάς Τραγούδι Melina Merkouri

💦 Το video είναι από συρραφή ταινιών - Μία από τις σκηνές αφορά στο έργο "Η Χαρτοπαίχτρα" 1965, Κάποιες άλλες στο έργο "Σχολή για Σωφερίνες" 1964

(Συνέχεια στο άρθρο "Πως μπάζωσαν τον Ιλισό") 👉

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Μια δεύτερη Κάλλας

Η ωραία των Αθηνών

Διπλοπενιές